1 KÜÇÜK ŞEYLER ÜZERİNE BİR ÖYKÜ: İKİ DOST, BİR KUŞ

1

KÜÇÜK ŞEYLER

ÜZERİNE

BİR ÖYKÜ: İKİ DOST,

BİR KUŞ

Kitaba bir öyküyle başlamak istiyorum. Bu öyküyü ben

yazdım. Öyküm, şöyle kıssadan hisseli olsun istedim.

Kelile ve Dimne'dekilere benzesin, Mevlâna'nın öyküleri

gibi bir şey olsun istedim. Olaya doğudan, doğrudan

bakmaya çalıştım.

Öyküm şimdilik yeni. Eğer yıllar sonra anlatılırsa

mutlaka, "Bir zamanlar... " diye başlayacaklar. Madem

fiyle, eskitilmiş tahtalar gibi, öykümü şimdiden eskiterek

başlayalım söze:

Bir zamanlar bir ülkede iki arkadaş varmış. Bunlar pek

haylazmış, üstelik sürekli gevezelik ederlermiş.

Çevrelerindeki büyükler bunlara o kadar çok "Evladım az

ve öz konuşun" demişler ki, sonunda adlan Az ve Öz

kalmış.

Az, çok haylazmış; Öz de haylazmış ama, iyi--kötü

ucundan kenarından okurmuş. Eski Yunan'dan, Eski

Roma'dan, Eski Türk'ten kitaplar okurmuş Öz. Aisopos'u

bile tanırmış. (Yüz yüze görüşmemişler ama kalpten

tanışmış, o kısa, kambur, kekeme, ama tatlı dilli Aisopos

ustayla.)

Neyse lafı uzatmayalım, Az ile Öz günlerden bir gün kötü

işlere bulaşmışlar, kötü adamlarla dalaşmışlar. Ve bir gün

olanlar olmuş. Haydutlar Az'ın ve Öz'ün gözlerini

bağlayıp kaçırmışlar. Öyle az öteye değil; bir araca

bindirip günlerce uzaktaki bir yere götürmüşler. Taştan bir

odaya kapatmışlar. Odanın duvarında ufak bir pencere

varmış. Demirli. Bu pencereden bakınca yalnızca gökyüzü

gözüküyormuş.

Günlerdir gözleri bağlı yolculuk eden Az ile Öz çok

yorgun düşmüşler ve nerede bulundukları konusunda en

küçük bir bilgileri yokmuş. Haydutlar iki arkadaşı taş

odaya koyduklarında gözlerini açmışlar.

Öz hemen uyumuş. Az ne olur ne olmaz diye uyumadan

beklemiş. Bir süre sonra Öz uyanmış ve Az'a "Ben

uyurken ne oldu?" diye sormuş. Az, hiçbir şey olmadığını

söylemiş. Öz "Hiçbir şey duymadın mı, görmedin mi?"

demiş. Az, "Hayır, sadece pencereye bir kuş kondu"

demiş. Öz heyecanla "Nasıl bir kuştu?" demiş. Az

"Bilmiyorum dikkat etmedim, basbayağı bir kuştu, tam

göremedim, sadece gagası gözüktü" demiş. Öz "Gagası

nasıldı?" diye devam etmiş. Az, "Ne bileyim dikkat

etmedim" demiş.

Öz bu duruma çok üzülmüş. "Hay ben sana ne diyeyim;

eğer o kuşun gagasına dikkatli baksaydın, şimdi nerede

olduğumuzu bilebilirdik" demiş. Az "Saçma, bir gaga çok

küçük bir şey. Ona bakıp nerede bulunduğumuzu nasıl

anlayabiliriz ki?" demiş.

Öz "Bu dünyada küçük şeyler yoktur. Bakmasını bilen

göz için her şeyin bir anlamı vardır" demiş ve devam

etmiş:

Bu dünyada küçük şeyler yoktur.

Bakmasını bilen göz için her şeyin bir anlamı vardır.

"Bak eğer kuşun gagası uzun ise bizi Alma'nın (Alma yola

çıktıkları kasaba imiş) kuzeydoğusundaki bataklık bölgeye

getirmişler demektir. Uzun gagalı kuşlar suyun dibindeki

solucanları, küçük kabuklan toplar çünkü, Eğer kuşun

gagası, kısa, ince ve sivri ise ağaç kabuklarındaki

böcekleri yiyordur; Söğüt Bülbülü'dür örneğin. Bu

durumda bizi güneydeki ormanlık bölgeye getirmişlerdir.

Eğer gagası eğri, çapraz uçlu ise, çam kozalaklarının

pullarını ayıran bir çapraz gagadır. Bu durumda batıdaki

çamlık bölgeye getirmişlerdir bizi. Eğer gagası kısa, kalın,

güçlü ise tohumların, yemişlerin sert kabuklarını

kırıyordur. Bu durumda Alma'nın kuzey batısındayız

demektir. Nerede bulunduğumuzu bilmek ise kurtulma

yolunda ilk adım olabilir."

Az duydukları karşısında hayretler içinde kalmış, Öz'e

"Küçük bir şeyden böyle büyük sonuçlar çıkarabileceğini

hiç düşünmemiştim. İyi de bütün bunları şimdiye kadar

niçin bana öğretmedin?" Öz, "Şimdiye kadar böylesine zor

durumda hiç kalmadık da o yüzden. Bu dünyada her

durumda işe yarayacak küçük bilgiler vardır. Uygun

durumda uygun bilgiyi kullanırsan büyük sonuçlar çıkar

ortaya. Küçük, büyüğün anasıdır. Azlık çokluğun özüdür"

demiş.

Küçük, büyüğün anasıdır. Azlık çokluğun özüdür.

Kıssadan Hisse (Öyküdeki Önem):

Büyük şeylere küçük adımlarla ulaşılır. Ve insan,

bedenine ve dünyaya hapsedilmiştir; taştan bir hücrede

gibidir. Çevresindeki pek çok küçük şeyi fark ettikten

sonra özgürlüğüne kavuşabilir. Bir gün yıldızlara

ulaşabilmek için, bugün yeryüzündeki her şeyi

değerlendirmeniz gerekir. Azlık çokluğun özüdür. Ve bir

de şu: Evren, bir bütündür, tektir. Belki bu yüzden evrende

birbiriyle tamamen ilişkisiz iki şey yoktur. İlişkileri

görebildiğinizde, evren kalbini açar size. İşte Az ile Öz'ün

öyküsü bunları anlatıyor bize.